زمان دقیق ماه خونین؛ ماه گرفتگی قابل تماشا با چشم غیرمسلح
ماه گرفتگی یا خسوف، یکی از زیباترین و هیجان‌انگیزترین پدیده‌های نجومی است که از گذشته‌های دور تا امروز، توجه انسان را به آسمان شب جلب کرده است. این پدیده زمانی رخ می‌دهد که زمین بین خورشید و ماه قرار می‌گیرد و سایه آن بر سطح ماه می‌افتد. در این میان، ماه گرفتگی کلی از جذاب‌ترین انواع خسوف به شمار می‌رود؛ چرا که ماه در طول آن به رنگ قرمز یا نارنجی درمی‌آید و جلوه‌ای خیره‌کننده در آسمان شب پدید می‌آورد؛ پدیده‌ای که از آن با عنوان "ماه خونین" نیز یاد می‌شود.
کارشناس نجوم از وقوع پدیده نادر و طولانی‌مدت «ماه خونین» خبر داد؛ رویدادی که امشب در سراسر ایران با چشم غیرمسلح قابل تماشا خواهد بود و آسمان را به صحنه‌ای رؤیایی بدل می‌کند.
علیرضا بیات اظهار کرد: در شب ۱۶ شهریور ۱۴۰۴ مطابق با ۷ سپتامبر ۲۰۲۵ شاهد یک ماه‌گرفتگی کامل یا یک خسوف کامل که به نام ماه خونین معروف شده، خواهیم بود. این پدیده یکی از زیباترین و نادرترین پدیده‌هایی است که در تمام کشور ایران به‌صورت کامل قابل مشاهده است و برای رصد کردن آن نیاز به هیچ نوع تجهیزات خاص نیست.
وی درباره جزئیات زمان وقوع ماه‌گرفتگی در ایران براساس ساعت رسمی تهران افزود: آغاز ورود به نیم‌سایه حدود ساعت ۱۸:۵۸ دقیقه است. آغاز مرحله جزئی گرفت تقریباً ساعت ۱۹:۵۷ دقیقه خواهد بود. آغاز خسوف کامل رأس ساعت ۲۱ و اوج خسوف کامل که گرفت کامل می‌شود، ساعت ۲۱:۴۱ دقیقه و ۴۶ ثانیه است. پایان خسوف کامل نیز تقریباً ساعت ۲۲ و ۲۳ دقیقه خواهد بود. پایان مرحله جزئی ساعت ۲۳ و ۲۷ دقیقه و خروج کامل ماه از نیم‌سایه نیز تقریباً ساعت ۲۵ دقیقه بامداد دوشنبه ۱۷ شهریور خواهد بود.
کارشناس نجوم ادامه داد: ویژگی‌ها و اهمیت نجومی این پدیده به این دلیل است که یکی از نادرترین و طولانی‌ترین خسوف‌های قرن محسوب می‌شود که به رنگ سرخ مسی درمی‌آید. این رنگ به دلیل پراکندگی نور در جو زمین ایجاد می‌شود و جلوه‌ای بسیار زیبا دارد. تقریباً ۷۷ درصد جمعیت جهان قادر به مشاهده این پدیده هستند و همان‌طور که گفتیم در ایران تمامی مراحل از ابتدا تا انتها قابل رؤیت خواهد بود.
بیات گفت: این رویداد تقریباً بعد از حدود هفت سال دوباره در ایران قابل مشاهده می‌شود و آخرین مورد مشابه آن در سال ۱۳۹۷ رخ داده است. دلیل نامگذاری این ماه‌گرفتگی به ماه خونین این است که وقتی ماه وارد سایه کامل زمین می‌شود، نور مستقیم خورشید دیگر به آن نمی‌رسد، اما نور از جو زمین عبور می‌کند؛ در این حالت نور آبی‌تر پراکنده می‌شود و نور قرمزتر به ماه می‌رسد و آن را با رنگ سرخ و حالتی وهم‌انگیز رنگین می‌کند که همان اثر غروب یا طلوع خورشید روی ماه است.
وی تأکید کرد: این پدیده با چشم غیرمسلح قابل مشاهده است و هیچ نیازی به تلسکوپ و فیلتر خاصی وجود ندارد. بهترین زمان برای آغاز رصد از لحظه آغاز خسوف جزئی یعنی ساعت ۱۹:۵۷ دقیقه تا پایان آن، یعنی حدود ساعت ۲۵ دقیقه بامداد است. علاقه‌مندان بهتر است مکان‌هایی را انتخاب کنند که آسمان صاف و بدون آلودگی نوری دارند، مانند مناطق مرتفع خارج از شهر، تا بتوانند این پدیده را به‌طور کامل مشاهده کنند. این ماه‌گرفتگی یک فرصت استثنایی برای علاقمندان نجوم است تا پدیده‌ای نادر و طولانی‌ترین خسوف قرن را با جزئیات کامل رصد کنند.
