سه سناریوی محتمل برای بازار طلا و سکه پس از فعال شدن مکانیسم ماشه
فعال‌سازی مکانیسم ماشه یا «اسنپ‌بک» در توافق هسته‌ای ایران (برجام) به معنای بازگشت فوری تحریم‌های بین‌المللی است. این سازوکار، که در بندهای ۳۶ و ۳۷ برجام گنجانده شده، به کشورهای امضا‌کننده این امکان را می‌دهد که در صورت نقض تعهدات از سوی ایران، تحریم‌های پیشین را به سرعت بازگردانند. این امر می‌تواند تبعات سنگینی برای اقتصاد ایران داشته باشد، از جمله افزایش فشار بر بازار ارز، کاهش ارزش ریال، توقف تجارت بین‌المللی و افزایش تنش‌های سیاسی.
در این شرایط، بازار طلا و سکه به‌عنوان دارایی‌های امن، نخستین مقصد سرمایه‌گذاران می‌شود. افزایش تقاضا برای طلا در ایران، به دلیل نگرانی از کاهش ارزش پول ملی، به سرعت خود را در جهش مظنه‌ها و رشد خرید طلای آب‌شده نشان می‌دهد. این واکنش تنها محدود به داخل کشور نیست؛ بازار جهانی طلا نیز به اخبار مرتبط با مکانیسم ماشه حساس است. معامله‌گران بین‌المللی در بورس‌هایی مانند COMEX با افزایش ریسک‌های سیاسی در خاورمیانه، به سرعت سمت خرید طلا متمایل می‌شوند و همین موضوع باعث نوسان شدید قیمت اونس جهانی می‌شود.
سیدحمید میرمعینی، کارشناس ارشد بازارهای مالی و استاد دانشگاه به بررسی پیامدهای احتمالی اسنپ‌بک در بازه 30 روز آینده و پس از اجرای عملیاتی مکانیسم ماشه پرداخت و اظهار داشت: فعال شدن مکانیسم ماشه، بیش از آن که آثار اقتصادی واقعی داشته باشد، بر انتظارات تورمی و فضای روانی بازار اثرگذار است.
به گزارش اقتصادنیوز، همچنین نگرانی از محدودتر شدن روابط مالی و تجاری، ناامیدی نسبت به خروج از بحران های ناترازی انرژی، تداوم کسری بودجه مهلک و در نتیجه تورم افسار گسیخته، تداوم قیمت‌گذاری دستوری و مدیریت ارز چند نرخی، همگی موجب افزایش تقاضای احتیاطی برای دلار و طلا می‌شود.
سه سناریوی پیش روی بازارها
به عقیده این استاد دانشگاه، سه سناریوهای خوش‌بینانه، محتمل و بدبینانه پیش‌روی ایران وجود دارد. او در این باره توضیح داد: در سناریوی خوش‌بینانه، تثبیت نسبی نرخ ارز در حدود 100 هزار تومان، تورم نزدیک به 60 درصد، رشد اقتصادی مثبت اما ضعیفِ حدود 1.5 درصدی، بهبود نسبی بورس تا ارزش 120 میلیارد دلار پیش‌بینی می‌شود.
این تحلیلگر اقتصادی گفت: در سناریوی محتمل، افزایش نرخ ارز تا حدود 135 هزار تومان، تورم 70 درصدی، رشد اقتصادی منفی 1 درصد، افزایش بیکاری تا 12 درصد، کاهش ارزش بورس به حدود 80 میلیارد دلار اتفاق خواهد افتاد و در سناریوی بدبینانه نیز نرخ ارز تا 160 هزار تومان بالا می‌رود، تورم به 85 درصد می‌رسد و رکود تورمی شدید و کاهش شدید قدرت خرید مردم رخ خواهد داد.
وی در ادامه خاطرنشان کرد: در این جریان؛ بازار ارز و طلا اولین واکنش‌ها را نشان خواهند داد. بورس، به دلیل افزایش هزینه تأمین مالی و خروج سرمایه با افت همراه می‌شود. اما بازار مسکن تأثیر مستقیم کمتری می‌گیرد و افزایش قیمت مصالح و رکود عمومی اقتصاد آن را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
