قیمت گوشت گوسفند در بازار سر به فلک کشید| پشت پرده گرانی گوشت قرمز
صنعت دامپروری ایران یکی از بخش‌هایی است که خشکسالی‌های اخیر بیشترین آسیب را به آن زده است. فعالان این حوزه می‌گویند که قیمت گوشت از دامدار تا مصرف‌کننده بیش از ۷۰۰ هزار تومان افزایش یافته و سهم تولیدکننده از قیمت نهایی کمتر از نصف است. در برخی فروشگاه‌ها، گوشت با قیمت کیلویی ۱.۵ میلیون تومان به فروش می‌رسد، در حالی که برای خرید دام زنده تنها نیمی از این مبلغ به دامدار پرداخت می‌شود.
خشکسالی و پیامد‌های آن بر بازار گوشت
مدیرعامل اتحادیه مرکزی تعاونی‌های کشاورزی دام سبک، افشین صدر دادرس، در گفت‌و‌گو با روزنامه ایران گفت: «از زمستان و بهار ۱۴۰۳ و همزمان با هشدار‌های سازمان هواشناسی درباره خشکسالی، ما تبعات این پدیده را اعلام کردیم، اما نه تنها وزارت جهاد کشاورزی بلکه سایر نهاد‌های ذیربط توجه لازم را نکردند.» وی افزود که خشکسالی موجب شد ۷۰ میلیون رأس دام سبک به ناگاه به بازار نهاده‌ها وارد شود و واردات خوراک دام مانند جو افزایش نیابد، در حالی که ثبت سفارش واردات هم برای مدتی متوقف شده بود.
صدر دادرس همچنین مشکلات سامانه «بازارگاه» و تخصیص ناکافی سهمیه ارزی برای خرید نهاده‌ها را از عوامل اصلی افزایش هزینه‌های تولید دانست و تأکید کرد که این شرایط باعث کشتار دام‌های مولد و بره‌ها شد؛ اقدامی که کوتاه‌مدت قیمت‌ها را کاهش داد، اما در ادامه با کاهش عرضه، قیمت گوشت قرمز را افزایش داد.
نقد سیستم توزیع و نقش دولت
مجتبی عالی، نماینده اتحادیه مرکزی دامداران، گفت: «ما تنها تولیدکننده هستیم و بازار دست ما نیست. دولت تنها بخشی از نهاده‌ها را ارائه می‌دهد و مابقی را باید آزاد خریداری کنیم؛ نهاده‌های دولتی تنها ۲۵ درصد از هزینه تولید را پوشش می‌دهند.» وی افزود که افزایش هزینه‌های خوراک دام باعث شد قیمت تمام‌شده گوشت بالا رود، و با توجه به قیمت خرید دام زنده ۳۲۰ تا ۳۳۰ هزار تومان، قیمت گوشت برای مصرف‌کننده در شرایط ایده‌آل باید بین ۶۵۰ تا ۷۰۰ هزار تومان باشد، اما در برخی فروشگاه‌ها به ۱.۵ میلیون تومان رسیده است.
عالی پیشنهاد کرد دولت اجازه دهد بازار از مزرعه تا سفره توسط دامداران مدیریت شود تا نوسانات و سود واسطه‌ها کاهش یابد.
نگاه فروشندگان به قیمت نهایی
افضل ملکی، رئیس اتحادیه صنف تهیه و توزیع‌کنندگان گوشت تهران، ادعای شکاف ۷۰۰ هزار تومانی بین قیمت دام زنده و گوشت مصرف‌کننده را رد کرد و گفت: «دام پس از کشتار حدود ۵۰ درصد وزن خود را از دست می‌دهد، بنابراین قیمت لاشه به طور طبیعی بین ۷۰۰ تا ۷۸۰ هزار تومان خواهد بود و با احتساب سود فروشنده، قیمت نهایی برای مصرف‌کننده ۸۰۰ تا ۸۵۰ هزار تومان است.»
جمع‌بندی
به نظر می‌رسد خشکسالی، نوسانات در تأمین نهاده‌ها، مشکلات سامانه توزیع و نقش واسطه‌ها در کنار عدم برنامه‌ریزی کافی از سوی نهاد‌های ذیربط، مهم‌ترین عوامل افزایش قابل توجه قیمت گوشت قرمز در کشور هستند. در حالی که دامداران و اتحادیه‌ها بر مدیریت بازار توسط تولیدکنندگان تأکید دارند، مصرف‌کنندگان همچنان شاهد شکاف قیمتی چشمگیر بین خرید دام زنده و فروش گوشت به مصرف‌کننده هستند.
