همیشه خسته‌اید اما خواب‌تان نمی‌برد؟ کورتیزول را مقصر بدانید!
اگر مدام احساس خستگی می‌کنید اما وقتی به رختخواب می‌روید، خواب به چشم‌تان نمی‌آید، ممکن است هورمون استرس به نام «کورتیزول» در این موضوع نقش داشته باشد. کورتیزول که به هورمون استرس معروف است، در مواقع اضطراب و فشارهای روزانه افزایش می‌یابد و می‌تواند چرخه خواب شما را به هم بزند.
بالا بودن سطح کورتیزول باعث می‌شود که مغز نتواند به راحتی به حالت استراحت وارد شود و این امر منجر به بی‌خوابی و احساس خستگی مداوم می‌شود. برای کاهش سطح کورتیزول، می‌توانید از روش‌هایی مانند مدیتیشن، ورزش منظم، رعایت رژیم غذایی سالم و ایجاد یک روتین خواب منظم کمک بگیرید.
اگر مشکل بی‌خوابی و خستگی ادامه دارد، حتماً با یک پزشک مشورت کنید تا علت‌های احتمالی دیگر نیز بررسی شود.
در دنیای پرشتاب امروز، بسیاری از ما احساس خستگی مزمن، اضطراب بی‌دلیل یا افزایش وزن بدون علت داریم. اما شاید چیزی که کمتر به آن توجه کرده‌ایم، هورمون استرس بدن یعنی کورتیزول باشد.
کورتیزول هورمونی است که توسط غدد فوق‌کلیوی ترشح می‌شود و نقشی حیاتی در مدیریت استرس، تنظیم قند خون، خواب و حتی سوخت‌وساز بدن دارد. در حالت طبیعی، این هورمون در صبح به اوج می‌رسد و شب کاهش می‌یابد، اما اگر به دلایل مختلف مانند استرس مزمن، تغذیه نادرست یا کم‌خوابی، سطح آن برای مدت طولانی بالا بماند، سلامت ما به خطر می‌افتد.
سه نشانه هشداردهنده برای کورتیزول بالا:
بی‌خوابی یا بیدار شدن در نیمه‌شب: اگر ساعت ۲ یا ۳ نصفه‌شب از خواب بیدار می‌شوید و نمی‌توانید دوباره بخوابید، ممکن است سطح کورتیزول شما به‌جای پایین بودن، در حال افزایش باشد.
چربی شکمی با وجود رژیم: افرادی که بدون پرخوری دچار چربی در ناحیه شکم می‌شوند، ممکن است بدن‌شان در واکنش به کورتیزول، چربی‌ها را در شکم ذخیره کند.
خستگی جسمی همراه با بی‌قراری ذهنی: احساس «تایِرِد ولی وایِرد» (خسته ولی بی‌قرار) یکی از نشانه‌های شایع کورتیزول بالاست—بدن از پا افتاده اما ذهن هنوز درگیر است.
چطور با کورتیزول بالا مقابله کنیم؟
از یک رژیم غذایی ضدالتهاب پیروی کنید (ماهی‌های چرب، سبزیجات رنگارنگ، حبوبات)
وعده‌های غذایی منظم با پروتئین و فیبر مصرف کنید تا قند خون‌تان ثابت بماند.
مدیتیشن، تنفس عمیق یا پیاده‌روی در طبیعت را در برنامه روزانه خود بگنجانید.
ساعت خواب‌تان را منظم کنید و از نور آبی قبل خواب دوری کنید.
مراقب سلامت روده‌تان باشید؛ مشکلات گوارشی می‌توانند کورتیزول را تحریک کنند.
اگر این علائم را دارید، حتماً با پزشک یا متخصص تغذیه مشورت کنید. آزمایش‌هایی مثل تست بزاق یا نمونه‌گیری خون می‌تواند سطح کورتیزول شما را مشخص کند.
نتیجه‌گیری
کورتیزول دشمن نیست؛ بلکه دوست شماست، اگر در تعادل باشد. با کمی آگاهی و مراقبت از خود، می‌توانید سطح این هورمون را کنترل کرده و زندگی آرام‌تر و سالم‌تری را تجربه کنید.
